Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamaz mı?

Gazeteciliğin usta kalemi Uğur Mumcu'nun ölümünün üzerinden geçen şu kısacık zaman içinde bile onun aramızdan ne kadar erken ayrıldığını çok daha iyi anlıyoruz.Yazım uslübunu en sevdiğim iki yazardan biri olan Uğur Mumcu hakkında bu sefer bir eleştiri yazacağım çünkü öyle bir söz söyledi ki, bu söz toplumda neredeyse bir deyim halini aldı.Neydi bu söz?

Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz!

İlk bakışta doğru gibi gelen bu söz aslında tamamen yanlıştır.İnsanın bilgiye dönüştüremediği düşüncelerine fikir denir.İnsan, bildiği konuda fikrini söylemez bildiğini söyler.

Bilgi sahibi olmadan da fikir sahibi olunabilir. Fikir, zaten tam bilgi sahibi olmadan söylenen sözdür.Fikirler doğru da olabilir yanlış ta olabilir kesin olan şey ise bilgidir.

Fikir, bilgiye ulaşmak için kullanılır.Eğer bir konuda bilgi sahibiyseniz o konuda fikriniz değil bilginiz olur.

Fikrin asıl amacı doğru olana yani bilgiye varmak olduğuna göre fikri bir bilgiden yola çıkıp bir başka bilgiye ulaşmak için de kullanılabiliriz.Fakat bu şekilde dahi olsa buna fikir sahibi olmak değil çıkarımda bulunmak denir.Fikir, bilgi sahibi olmadan da söylenebilinirken aksine çıkarım bilgi sahibi olmadan yapılamaz

Uğur Mumcu'nun bu sözü, bilgi sahibi olup yanlış çıkarımlar yapanlar ve bilgiye ulaşma amacı olmadan sadece görüşlerini öne süren insanların yanlış yaptıklarını belirtmek için kullandığına eminim.

Bu sözün doğrusu:

Bilgi sahibi olanın fikir sahibi olmasına gerek yoktur.

yada

'Bilgi sahibi olmadan çıkarım sahibi olamazsın' olmalıydı.

Bu konuya bir örnek vermek gerekirse; en basitinden şu soruyu soralım: 2+2= 5 midir? olsun sorumuz.

Eğer bilgi sahibi iseniz bu konu hakkında bir fikir yürütmezsiniz ve cevap 4 dersiniz.Fakat aynı soru matematik eğitimi almamış bir çocuğa yada cahil birine sorulduğunda, bu kişiler ya kafadan atıp (fikir yürütmeyip) doğru yada yanlış cevabı verecekler yada fikir yürütüp doğru yada yanlış cevap vereceklerdir. sonuçta fikir yürütüp doğruya yani bilgiye ulaşma olasılıkları her zaman vardır.Bilgi sahibinin bir konu hakkında söylediği söz ise ( yani soruya verdiği 4 yanıtı) onun fikri değil bilgisidir.

Yada güneş ve ayın dünyanın etrafında dönmesi düşüncesi eskiden bir fikirdi.Bilgiye dönüşmemiş,doğruluğu ispatlanmamış düşünceler eski fikirler olarak kalmak zorundadır.Ayın dünyanın etrafında dönmesi fikri ispatlanarak bilgi halini alırken güneşin de aynı şekilde dünyanın etrafında döndüğü fikri tarihin çöp tenekesine atılmıştır.